Wczesne aktywne uczenie się kształtuje mózg

Naukowcy z Virginia Tech, Fralin Biomedical Research Institute i Uniwersytetu w Pensylwanii, opierając się na wieloletnim projekcie badawczym zapoczątkowanym w 1972 roku, dowiedli, że wczesne aktywne uczenie się, trwające w okresie wczesnodziecięcym i przedszkolnym, kształtuje struktury mózgu w specyficzny sposób. W badaniach wykorzystano strukturalne obrazowanie mózgu oraz sprawdzono potencjalne korelacje między środowiskiem procesu uczenia się a określonymi sprawnościami umysłowymi osób w wieku dorosłym.

Przejdźmy najpierw do samego początku. W latach 70. XX wieku, a dokładniej w 1972 roku, badacze z Uniwersytetu Północnej Karoliny w Stanach Zjednoczonych rozpoczęli projekt badawczy, który miał za zadanie sprawdzić użyteczność wczesnego aktywnego uczenia się, czyli programu wczesnej interwencji, znanego pod nazwą Abecedarian Project.

Program miał na celu oddziaływanie na proces nauki w taki sposób, by dzieci z biednych rodzin odznaczały się w przyszłości lepszą gotowością szkolną. Badacze poprzez wzbogacenie najbliższego środowiska wzrostu jednostki, stopniowo wdrażali konkretne zabiegi wspierające procesy poznawcze, jak i wspomagające status ekonomiczny rodzin objętych programem.

Mimo sumiennej realizacji programu, nie sprawdzono jednocześnie potencjalnego wpływu specjalnie zorganizowanego i stymulującego środowiska na strukturę mózgu uczestników Abecedarian Project. W tamtym czasie taka korelacja została jednak wykazana w innym badaniu przeprowadzonym na zwierzętach, co po latach zainspirowało badaczy z kolejnych ośrodków naukowych do wprowadzenia pewnych zmian w tym obszarze.

Współcześnie, to jest w 2021 roku, badacze z Virginia Tech, Fralin Biomedical Research Institute oraz z Uniwersytetu w Pensylwanii podjęli się przeprowadzenia analogicznego badania na ludziach, porównując pomiary z różnych lat życia osób uczestniczących w programie Abecedarian Project. W tym celu naukowcy wykorzystali metodę strukturalnego obrazowania mózgu, by wykryć konkretne skutki rozwojowe wynikające z regularnej stymulacji językowo-poznawczej w okresie wczesnodziecięcym i przedszkolnym. Uczestnicy badania zostali objęci pierwszym etapem badań w okresie od 6. tygodnia życia, czyli od okresu niemowlęctwa.

Z kolei 4 dekady później, badacze zbadali mózgi tych samych osób. Okazało się, że oddziaływanie specjalnie zaprogramowanego środowiska rozwoju w znaczny sposób zmieniło ich strukturę mózgu. Osoby poddane wspomnianemu programowi miały stosunkowo większe rozmiary kory, jak i ogółem całego mózgu. Na tej podstawie naukowcy wyciągnęli także wniosek, że dorastanie w niesprzyjających warunkach społeczno-ekonomicznych jest niekorzystne względem prawidłowego rozwoju jednostki i tym bardziej należy temu intensywnie przeciwdziałać.

Źródło: Virginia Tech.